Trong tuần vừa qua, dư luận Công giáo tại Việt Nam xôn xao trước sự việc liên quan đến một Linh mục và Đức Giám mục tại tại một Giáo phận miền trung. Tuy nhiên, điều khiến sự việc đáng lo ngại hơn chính là việc trên YouTube xuất hiện nhiều video được gán cho là “phát ngôn” của Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm – Giám mục Giáo phận Mỹ Tho về sự kiện này.
Theo phân tích của nhiều chuyên gia công nghệ, những sản phẩm này rõ ràng là “deepfake” – giả giọng, giả phát ngôn nhờ AI. Ngay cả người viết khi nghe kỹ cũng nhận ra sự bất thường: ngữ điệu tuy giống nhưng nội dung, cách diễn đạt thiếu sự cẩn trọng vốn có nơi các bậc chủ chăn.Đáng chú ý, ngoài các video có giọng giống Đức Cha Khảm, nhiều Linh mục nổi tiếng như Cha Phạm Quang Hồng, Cha Nguyễn Khắc Hy… cũng bị làm giả giọng với phong cách tương tự. Điều này cho thấy có một xu hướng nguy hiểm: cố tình lợi dụng AI để mượn uy tín của các vị có ảnh hưởng trong Giáo hội nhằm thao túng dư luận.Trong bối cảnh công nghệ 4.0, việc lợi dụng AI để giả mạo giọng nói, hình ảnh các nhân vật có uy tín là hành vi cực kỳ nguy hiểm. Giáo hoàng Leo XIV cùng nhiều văn kiện của Giáo hội đã nhấn mạnh: AI chỉ được phép sử dụng trong khuôn khổ đạo đức, phục vụ con người và sự thật.
Đáng buồn là dưới phần bình luận, không ít người thừa nhận “biết là giả, biết là dùng AI” nhưng vẫn chia sẻ, vì “nội dung hay” hoặc “nói đúng ý mình”. Đây chính là một dạng tiếp tay cho truyền thông bẩn. Sự nhẹ dạ, hiếu kỳ hoặc tâm lý “thỏa mãn thông tin” vô tình biến người dùng thành công cụ lan tỏa tin giả.Trước sự kiện này, người tín hữu Công giáo và cộng đồng mạng cần hết sức tỉnh táo. Không phải bất cứ video nào có hình ảnh và giọng nói giống một nhân vật cũng là thật. Trách nhiệm của mỗi người là kiểm chứng nguồn gốc, đối chiếu với kênh chính thức trước khi tin và chia sẻ.
Đây không chỉ là một vấn đề công nghệ, mà còn là vấn đề đạo đức, đức tin và trách nhiệm xã hội. Một lần click chia sẻ thiếu suy xét có thể gây ra những hệ lụy khôn lường cho Giáo hội và xã hội.
Thiết tưởng trong lúc này, Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm hay Giáo phận Mỹ Tho nên ra một thông cáo chính thức về các video bị giả mạo này, giống như Vatican đã từng lên tiếng khi Đức Giáo hoàng Leo XIV bị làm giả. Sự khẳng định rõ ràng từ phía Giáo phận không chỉ giúp cộng đoàn phân định đúng sai, mà còn là bước đi cần thiết để ngăn chặn những thủ đoạn truyền thông bẩn lợi dụng AI trong tương lai.
