CÔNG ĐỒNG NIXÊA (Nicaea): 1.700 NĂM HIỆP NHẤT KITÔ GIÁO GIỮA NHỮNG CHIA RẼ

Mùa hè năm 325, hơn 300 giám mục đã họp tại Nixêa (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ) trong Công đồng chung đầu tiên của Giáo hội để công bố một tín biểu chung, đối phó với lạc giáo Ariô và xây dựng sự hiệp nhất trong Giáo hội.

Công đồng Nixêa là sự kiện nền tảng trong lịch sử Kitô giáo, được cả Công giáo, Chính thống giáo và nhiều hệ phái Tin Lành thừa nhận. Tại đây, Kinh Tin Kính Nixêa được hình thành – một bản tuyên xưng đức tin vẫn được đọc trong Thánh lễ ngày nay. Công đồng lên án lạc giáo Ariô – cho rằng Chúa Giêsu không phải là Thiên Chúa vĩnh cửu mà chỉ là thụ tạo đầu tiên do Thiên Chúa tạo dựng.

Đức Giáo hoàng Leo XIV, nhân dịp kỷ niệm 1.700 năm Công đồng, đã phát biểu:

“Trên hành trình hướng đến sự hiệp thông trọn vẹn giữa các Kitô hữu, chúng ta nhận ra rằng sự hiệp nhất đích thực chỉ có thể là hiệp nhất trong đức tin.”

Linh mục Dominic Legge, Giám đốc Viện Thomistic, giải thích: Ariô đã hiểu sai khi cho rằng Con Thiên Chúa không đồng bản thể với Chúa Cha. Công đồng đã bác bỏ điều đó bằng tuyên tín:

“Con Thiên Chúa là Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, ánh sáng bởi ánh sáng, Thiên Chúa thật bởi Thiên Chúa thật, được sinh ra mà không phải được tạo thành, đồng bản thể với Chúa Cha.”

Chỉ hai giám mục bỏ phiếu chống, số còn lại đều đồng thuận lên án Ariô là lạc giáo.

Thánh Athanasiô, một người chống đối mạnh mẽ thuyết Ariô, đã nhấn mạnh sự vĩnh cửu của Ngôi Lời qua lời Chúa Giêsu trong Tin Mừng Gioan: “Trước khi có Abraham, Ta hiện hữu.”

Sau Công đồng Nixêa, Giáo hội vẫn tiếp tục đối mặt với xung đột giữa các phe Ariô và các tín hữu chính thống. Mãi đến năm 380, Hoàng đế Theodosius mới công nhận Công giáo Nixêa là quốc giáo, và năm 381, Công đồng Constantinople I đã cập nhật Kinh Tin Kính, thêm phần về Chúa Thánh Thần và Hội Thánh.

Các ngộ nhận thường gặp về Công đồng Nixêa gồm: cho rằng Công đồng này quyết định bộ Kinh Thánh (thực tế không hề bàn đến), hoặc thiết lập vai trò Giáo hoàng (trong khi chức Giám mục Rôma đã tồn tại từ trước).

Theo Thomas Clemmons, giáo sư lịch sử Giáo hội, Công đồng Nixêa không tạo ra điều gì mới, mà chỉ xác quyết đức tin của Giáo hội tiên khởi. Dù trải qua nhiều tranh cãi, Kinh Tin Kính Nixêa vẫn là nền tảng hiệp nhất Kitô giáo suốt 1.700 năm qua.

Theo CNA