Đức Giáo hoàng Pius XII, một người rất đam mê khám phá khoa học và đặc biệt là những kỳ quan của vũ trụ, đã từng gặp gỡ Georges Lemaître, linh mục và là cha đẻ của thuyết “Big Bang”. Ngày 22 tháng 11 năm 1951, Đức Pius XII đã phát biểu trước các thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học Giáo hoàng, trong đó Ngài so sánh thuyết Big Bang với câu chuyện về khởi đầu của vũ trụ trong Kinh Thánh, khi Ngài nói rằng: “Khoa học hiện đại dường như đã thành công trong việc chứng kiến ‘Fiat lux’ nguyên thủy này, khi ánh sáng và bức xạ bùng nổ từ hư vô cùng với vật chất, như thể các phần tử hóa học phân tách và tập hợp thành hàng triệu thiên hà.”
Đức tin và khoa học
Bài phát biểu này của Ngài vừa đáng nhớ lại vừa gây tranh cãi, đặc biệt là với Georges Lemaître. Linh mục và nhà vật lý học này đã yêu cầu một buổi gặp riêng với Đức Giáo hoàng để thảo luận. Theo quan điểm của Lemaître, thuyết Big Bang không nhằm chứng minh tính đúng đắn của Kinh Thánh, bởi lẽ thần học và khoa học là hai lĩnh vực riêng biệt, không giao thoa và có những đối tượng khác nhau.
Sau cuộc gặp gỡ, dường như Đức Pius XII đã hiểu ra và chấp nhận quan điểm này. Vào ngày 7 tháng 9 năm 1952, khi phát biểu tại Đại hội Thiên văn học Thế giới, Ngài từ bỏ quan điểm “hòa hợp khoa học và Kinh Thánh.” Thay vì mong chờ khoa học chứng minh sự tồn tại của Thiên Chúa, Ngài tôn vinh tinh thần con người, nhấn mạnh rằng “con người đã thành công trong việc chiếm lĩnh vũ trụ bao la, vượt xa mọi viễn cảnh mà những giác quan yếu ớt có thể hứa hẹn.”
Người thúc đẩy hòa bình và khoa học
Đức Pius XII được bầu làm Giáo hoàng vào năm 1939, không lâu sau khi Đài Thiên văn Vatican được chuyển từ Vườn Vatican đến Castel Gandolfo vào năm 1935. Ngài đã để lại dấu ấn sâu sắc tại Đài Thiên văn này, nơi có đặt một tấm bia kỷ niệm với lời tôn vinh Đức Giáo hoàng như một “người thúc đẩy hòa bình và khoa học.”
Tấm bia này ghi nhớ rằng vào năm 1942, trong năm thứ ba của triều đại, Ngài đã lệnh chuyển kính thiên văn “bản đồ bầu trời” từ Tháp Leonine của Vatican đến đồi Lazio và xây dựng một tháp mới “thích hợp nhất có thể cho việc quan sát thiên văn.” Câu khắc bằng tiếng Latin ghi rằng: “Một công trình hòa bình trong khi chiến tranh đang diễn ra trên khắp thế giới.”
Dịch từ: Aleteia.org
