Larry Sanger, một trong những người đồng sáng lập Wikipedia, sinh ra trong một gia đình Kitô giáo nhưng đã mất đức tin khi còn vị thành niên. Đây là hành trình ông tìm lại đức tin của mình…
Hành trình trở về đức tin
Con đường đến với đức tin của mỗi người rất khác nhau. Với một số người, hành trình đó suôn sẻ và không gặp nhiều biến động; với những người khác, đó là một quá trình đầy thử thách. Trường hợp của Larry Sanger – người đồng sáng lập Wikipedia – thuộc về nhóm thứ hai, và chính ông đã kể lại chi tiết cuộc hoán cải của mình trên blog cá nhân.
Đồng sáng lập Wikipedia – bách khoa toàn thư trực tuyến
Bạn có thể không biết đến cái tên Larry Sanger, nhưng nếu nhắc đến Wikipedia – bách khoa toàn thư trực tuyến – thì hầu như ai cũng biết. Trước kia, chúng ta từng có những bộ bách khoa thư đồ sộ trên kệ sách để tìm hiểu thế giới. Ngày nay, chỉ cần gõ từ khóa, Wikipedia sẽ cung cấp thông tin gần như tức thì. Wikipedia được sáng lập vào năm 2001 bởi Jimmy Wales và Larry Sanger. Bên cạnh vai trò là một lập trình viên web, Sanger còn là một triết gia.
Tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi khó
Triết học là tình yêu đầu tiên và lớn nhất của Larry Sanger. Chính nhờ triết học, ông trở thành người theo thuyết bất khả tri (agnostic) khi còn ở tuổi thiếu niên – và nhiều thập kỷ sau đó, trở lại làm người có niềm tin.
Sinh ra trong một gia đình Kitô giáo, nhưng từ khi còn nhỏ, Sanger đã đặt ra những câu hỏi sâu sắc như: “Linh hồn, tinh thần và tâm trí liên hệ với nhau ra sao?” hay “Điểm khác biệt giữa chúng là gì?”
Tiếc rằng không ai có thể giải thích hoặc sẵn lòng trò chuyện với ông về những câu hỏi triết học đó. Từ đó, ông kết luận rằng: “Chỉ những người giáo điều, thiếu sự tò mò và không thể trả lời câu hỏi khó mới tin vào Thiên Chúa” – mà ông thì không phải kiểu người đó. Vì vậy, ông từ bỏ đức tin.
Sau khi học xong triết học, ông giảng dạy tại đại học một thời gian và đọc rất nhiều tài liệu triết học. Sanger nói ông chưa bao giờ là người vô thần thật sự, mà là người bất khả tri: “Tôi không tin cũng không phủ nhận sự tồn tại của Thiên Chúa. Tôi luôn sẵn lòng cân nhắc nghiêm túc khả năng rằng Thiên Chúa có tồn tại – trong khi những người vô thần thì không.”
Thực tế, ông cho rằng phần lớn lập luận của các nhà vô thần nổi bật đều thiếu thuyết phục, thậm chí đôi khi “khiếm nhã” và hời hợt.
Khám phá thần học và Thiên Chúa
Bước ngoặt lớn trong hệ tư tưởng của Sanger đến sau hai biến cố: ông kết hôn và chào đón đứa con đầu lòng. Chính lúc đó, lần đầu tiên ông cảm nhận được tình yêu vô điều kiện dành cho một người khác – một tình yêu khiến ông sẵn sàng hy sinh cả mạng sống.
Điều này tạo ra một vết nứt trong hệ thống tư tưởng tự mãn của ông. Ông bắt đầu nhận ra tư duy của mình đang rời xa những đồng nghiệp vô thần và bất khả tri mà ông từng theo đuổi. Và rồi, ông khám phá thần học.
Dù có đọc Kinh Thánh cho các con nghe, nhưng với ông, nó chỉ là một cuốn sách có giá trị văn hóa, đáng để trẻ em biết đến. Sau đó, vì nhiều lý do, ông quyết định nghiêm túc đọc toàn bộ Kinh Thánh – không phải để tin, mà để hiểu như những người tin Chúa.
Biết mình cần được hướng dẫn để hiểu văn bản Kinh Thánh, ông theo một kế hoạch học 90 ngày, sử dụng nhiều bản dịch Kinh Thánh và sách tham khảo. Ông khám phá ra rằng Kinh Thánh và truyền thống giải thích của nó chứa đựng chiều sâu và sự phong phú mà ông từng xem nhẹ. “Tôi dần nhận ra rằng mình đang tiếp cận một truyền thống thần học kéo dài hai ngàn năm,” ông viết.
Dần dần, ông bắt đầu “trò chuyện với Thiên Chúa” – lần đầu tiên ông cầu nguyện kể từ khi còn thơ ấu.
Hoán cải
Larry Sanger bắt đầu viết và công bố các tiểu luận về đề tài này. Ông bị thuyết phục bởi các lập luận thần học phù hợp với thế giới quan của mình. Tất nhiên, ân sủng của Thiên Chúa đóng vai trò quan trọng trong hành trình này – điều mà chính ông cũng ý thức rõ.
Ông đã viết một bài luận dài trên blog cá nhân mang tên How a Skeptical Philosopher Became a Christian (Làm thế nào một triết gia hoài nghi trở thành Kitô hữu). (Bạn cũng có thể nghe ông đọc chính bài viết này trên kênh YouTube của ông.) Cuối bài viết, ông tuyên xưng đức tin cá nhân vào Thiên Chúa Ba Ngôi. Trong đó, ông viết: “Tôi biết ơn Thiên Chúa đã nhận tôi vào gia đình của Ngài và tha thứ cho muôn vàn tội lỗi của tôi.” Ông thêm rằng: “Tôi biết ơn [Chúa] vì đã ban cho tôi đức tin – điều mà trong phần lớn cuộc đời, tôi chưa từng nghĩ rằng mình có thể có.”
Hiện ông cũng đang viết một cuốn sách về hành trình từ vô tín đến đức tin. Trên blog, ông chia sẻ rằng mình vẫn chưa gia nhập giáo hội hay hệ phái nào cụ thể, vì hành trình đức tin của ông vẫn đang tiếp diễn.
Chúng ta cùng cầu nguyện để Thiên Chúa tiếp tục soi sáng trí tuệ và củng cố đức tin nơi ông, để ông tiếp bước trên hành trình đi tới chân lý trọn vẹn nơi Đức Kitô và Giáo Hội của Người.
Dịch theo: Cofounder of Wikipedia: skeptical philosopher to Christian
