Câu hỏi: Thưa cha, vì sao Giáo hội lại được gọi là “Mẹ” mà không phải là “Cha”?
Theo Cha Giuse Phạm Quốc Văn, dòng Đa Minh, Bề trên Tu Viện Mai Khôi, Chủ tịch Liên tu sĩ Tổng Giáo phận Sài Gòn thì khái niệm “Mẹ” và “Cha” trong bối cảnh Giáo hội không mang ý nghĩa giới tính đơn thuần, mà là cách sử dụng ngôn ngữ hình tượng để diễn tả một thực tại thiêng liêng.
Cha giải thích rằng, trong lịch sử xã hội, đàn ông thường được xem là mạnh mẽ, có trách nhiệm đối diện với những khó khăn, nguy hiểm, trong khi phụ nữ lại được coi là khéo léo, tỉ mỉ và mang tính chăm sóc. Điều này đã ảnh hưởng đến cách mà chúng ta gán những tính chất “nữ” hay “nam” cho các khái niệm xã hội và tôn giáo. Khi nói về Giáo hội, vì Giáo hội thể hiện tình yêu thương, sự chăm sóc và sự thánh thiện đối với con cái của mình, khái niệm “Mẹ” được sử dụng để nhấn mạnh tính nữ, phản ánh sự dịu dàng và nuôi dưỡng của Giáo hội.
Theo trích dẫn của Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Giáo hội tồn tại hai nguyên lý: nguyên lý Phêrô (liên quan đến cơ cấu, quyền bính) và nguyên lý Maria (liên quan đến sự thánh thiện, tình yêu). Nguyên lý Maria gắn liền với tính nữ và sự chăm sóc, giải thích lý do tại sao Giáo hội được gọi là “Mẹ.” Hai nguyên lý này cần hài hòa với nhau trong Giáo hội: nguyên lý Phêrô đại diện cho tính nam – mạnh mẽ. Tuy nhiên, nếu chỉ có nguyên lý Phêrô thì Giáo hội sẽ trở nên khô khan. Ngược lại, nếu chỉ có tính nữ thì sẽ dẫn đến sự quá cảm tính.
Tuy nhiên, cha Giuse cũng khẳng định rằng việc gọi Giáo hội là “Cha” cũng không sai. Đức Giáo hoàng Phanxicô từng nói rằng chúng ta nên can đảm gọi Giáo hội là “Cha” theo nghĩa một người cha hiền từ, yêu thương và bảo vệ con cái, chứ không phải theo nghĩa gia trưởng. Chúng ta không nên bị giới hạn bởi những khuôn mẫu xã hội khi nói về các biểu tượng tôn giáo này. Điều quan trọng là nhận ra mối tương quan thiêng liêng giữa Giáo hội và các tín hữu.
Cuối cùng, Cha Giuse nhấn mạnh rằng Giáo hội là Mẹ vì Giáo hội sinh ra chúng ta qua các bí tích, chăm sóc và nuôi dưỡng chúng ta trong đời sống thiêng liêng, giống như một người mẹ yêu thương con cái mình. Điều đó không có nghĩa là không thể gọi Giáo hội là “Cha,” vì Giáo hội cũng mang trong mình tính chất của sự mạnh mẽ và bảo vệ.
Trích Ơn Gọi và Vai Trò Của Nữ Giới Trong Đời Sống Giáo Hội
